otizmde müzik terapisinin aşamaları

1.Başlama Şekli:

Müzik atölyesine gelen öğrencinin, nereye geldiğinin bilincinde olması gerekmektedir. Bu da bir önceki faaliyeti uygulayan uzmanın öğrenciyi kendi dersinin sonunda müzik dersine motive etmesi ile ilişkilidir.Uzman; kendi dersinin sonunda öğrencisini;  “ şimdi müzik atölyesine gideceksin, orada şarkılar söyleyeceksiniz, oyunlar oynayacaksınız, müzik aletlerini çalacaksınız “ hazırlarsa öğrenci bilinçli bir biçimde müzik atölyesine gelir. Derse hazır olmayan, isteksiz bir öğrenciye zorla hiçbirşey yaptıramazsınız aksine bu davranış onu sinirlendirir, öfke nöbetine girmesine ve gerilemesine neden olur. Öğrencinin kendisini derse hazır hissetmesi çok önemli bir noktadır.

2.Sunum:

Önceden hazırlamış olduğumuz konumuzu öğrencimize sunarken dersimizi bir oyun havasında işlemeliyiz diyelim ki; konumuz ritim duygusunu öğrencimize kazandırmak olsun:

    

Öğrencimiz; çok hareketli, yerinde duramayan, sürekli koşuşturan, ellerini duvara, masaya, tahtaya vuran bir öğrenciyse:  Önce öğrencimizi izlemeliyiz, öğrencimizin hareketlerini kendimizce belli bir sıraya koyup öğrencimizin ilgisini çekecek şekilde onunla birlikte aynı hareketleri tekrarlarız. Öğrencimiz bizi fark ettiği zaman  kazandırmak istediğimiz davranışı öğrencimiz ile birlikte hareket ederek benimsetmeye çalışırız. Öğrencimizin ellerinden tutarak  darbuka, masa yada herhangi bir nesneye önce sağ daha sonra sol el ile vuruşlar yaparak öğretmek istediğimiz ritmi çalıştırırız. Daha sonra fiziksel yardımı bırakıp öğrencimize darbukaya sağ sol ellerini kullanarak ritim vurmasını söyleriz, tekrar tekrar aynı çalışmayı ta ki öğrencimiz doğrusunu yapıp, davranışı öğrencimize kazandırana kadar çalışırız.

    Öğrencimiz; durgun, uyumlu ve çalışmaya yatkın bir öğrenci ise: Öğrencimizi karşımıza oturttururuz. Öğrencimiz ile gözlerimizin, ellerimizin, bacaklarımızın karşı karşıya birbirimize paralel olması esastır. Öğrencimizin bacakları ile darbukayı kavramasını sağlarız, bunu kendi bacaklarımız ile destekleriz. İlk önce kendimiz ritmik olarak ilk önce sağ elimizle ve ardından sol elimizle bir –iki şeklinde darbukaya ritim vururuz ve öğrencimizin bizi izlemesini sağlarız. Daha sonra öğrencimizin ellerinden tutarak aynı işlemi birlikte tekrarlarız. Öğrencimizin dikkatini darbukaya ve ritimlere yoğunlaştırdıktan sonra “ Haydi Ahmet darbukaya ellerini kullanarak şimdide sen ritim vuracaksın diyerek öğrencimizi sağ ve sol elini kullanarak tek başına ritim vurması için motive ederiz. 

2.Geri Dönüt ( Öğretimin Kontrolü )

Sunum aşamasında öğretmiş olduğumuz konumuzu farklı zamanlarda  “ Haydi Ahmet şimdi darbukayı al, sandalyene otur, darbukayı bacaklarının arasına yerleştir, sağ ve sol elini kullanarak darbukaya ritmik vuruşlar yap “ şeklinde komut veririz. Böylece öğrencimize verilen davranışın kazandırılıp, kazandırılmadığını kontrol ederiz.

 

3.Pekiştireçler ( Olumlu Davranışı Yerleştirme, Ödüllendirme )

Öğrencimize vermiş olduğumuz davranış olumlu bir biçimde kazandırılmış ve pekiştirilmişse; öğrencimizi küçük ama mutlu olabileceği şekilde ödüllendirmemiz gerekir. Örneğin: “Aferin Ahmet  bugün darbukayı çok güzel ritmik vuruşlar ile çaldın, şimdi seninle parka salıncağa gidebiliriz “ gibi. Bu; öğrencimizi hem mutlu eder, hemde bir sonraki konunun öğretiminde olumlu yönde gelişme ve ilerleme kaydetmesine yardımcı olur. Şayet öğrencimize verilen davranış kazandırılamamışsa; olumsuz pekiştireçlerin yardımı ile öğrencimize verilen davranışı kazandırmaya çalışmalıyız. Örneğin; “ Ahmet sen bugün  beni çok üzdün, beni hiç dinlemedin, eğer beni üzmeseydin yapılan çalışmaya katılsaydın seninle parka salıncaklara gidecektik” şeklinde; öğrencimizi verilen davranışı yerine getirmediği için yapmayı sevdiği birşeyden mahrum ederiz. Bu tutumumuz öğrencimizin olumsuz olan davranışını zaman içerisinde olumlu yöne kaydırmasına neden olacaktır.